Stealth Fighter: Lockheed F-117 Nighthawk (2024)

De Lockheed F-117A Nighthawk was 's werelds eerste operationele stealth-vliegtuig. Ontworpen om vijandelijke radarsystemen te ontwijken, werd de F-117A eind jaren zeventig en begin jaren tachtig ontwikkeld als een stealth-aanvalsvliegtuig door Lockheed's beroemde "Skunk Works" -eenheid. Hoewel het in 1983 in gebruik was, werd het bestaan ​​van de F-117A pas in 1988 erkend en werd het vliegtuig pas in 1990 volledig aan het publiek onthuld. Hoewel het in 1989 boven Panama werd gebruikt, was het eerste grote conflict van de F-117A Operatie Desert Shield /Storm in 1990-1991. Het vliegtuig bleef in dienst totdat het in 2008 formeel met pensioen ging.

Stealth

Tijdens de Vietnamoorlog begonnen radargestuurde grond-luchtraketten een steeds zwaardere tol te eisen van Amerikaanse vliegtuigen. Als gevolg van deze verliezen gingen Amerikaanse planners op zoek naar een manier om een ​​vliegtuig onzichtbaar te maken voor radar. De theorie achter hun inspanningen werd oorspronkelijk ontwikkeld door de Russische wiskundige Pjotr ​​Ya. Ufimtsev in 1964. Hij theoretiseerde dat de radarretour van een bepaald object niet gerelateerd was aan de grootte, maar eerder aan de randconfiguratie, en geloofde dat hij de radardwarsdoorsnede over het oppervlak van een vleugel en langs de rand kon berekenen.

Gebruikmakend van deze kennis vermoedde Ufimtsev dat zelfs een groot vliegtuig 'stealthy' kon worden gemaakt. Helaas zou elk vliegtuig dat profiteert van zijn theorieën inherent onstabiel zijn. Omdat de technologie van die tijd niet in staat was om de vluchtcomputers te produceren die nodig waren om deze instabiliteit te compenseren, werden zijn concepten opgeschort. Enkele jaren later kwam een ​​analist bij Lockheed een artikel tegen over de theorieën van Ufimtsev en toen de technologie voldoende gevorderd was, begon het bedrijf een stealth-vliegtuig te ontwikkelen op basis van het werk van de Rus.

Ontwikkeling

De ontwikkeling van de F-117 begon als een uiterst geheim "zwart project" bij Lockheed's beroemde Advanced Development Projects -eenheid, beter bekend als de "Skunk Works". Lockheed ontwikkelde voor het eerst een model van het nieuwe vliegtuig in 1975, de "Hopeless Diamond" genoemd vanwege zijn vreemde vorm, en bouwde twee testvliegtuigen onder het Have Blue-contract om de radar-tartende eigenschappen van het ontwerp te testen. De Have Blue-vliegtuigen waren kleiner dan de F-117 en voerden tussen 1977 en 1979 nachttestmissies uit boven de woestijn van Nevada. Door gebruik te maken van het enkelassige fly-by-wire-systeem van de F-16 , losten de Have Blue-vliegtuigen de instabiliteitsproblemen op en waren onzichtbaar voor de radar.

Tevreden met de resultaten van het programma gaf de Amerikaanse luchtmacht op 1 november 1978 een contract aan Lockheed voor het ontwerp en de productie van een stealth-vliegtuig op ware grootte. Onder leiding van Skunk Works-chef Ben Rich, met hulp van Bill Schroeder en Denys Overholser, gebruikte het ontwerpteam speciaal ontworpen software om een ​​vliegtuig te maken dat facetten (flatpanels) gebruikte om meer dan 99% van de radarsignalen te verstrooien. Het eindresultaat was een vreemd uitziend vliegtuig met viervoudig redundante fly-by-wire vluchtbesturingen, een geavanceerd traagheidsgeleidingssysteem en geavanceerde GPS-navigatie.

Om de radarsignatuur van het vliegtuig te minimaliseren, werden ontwerpers gedwongen om de radar aan boord uit te sluiten en de motorinlaten, -uitlaten en stuwkracht te minimaliseren. Het resultaat was een subsonische aanvalsbommenwerper die 5.000 pond kon dragen. van munitie in een interne baai. De nieuwe F-117, gemaakt in het kader van het Senior Trend Program, vloog voor het eerst op 18 juni 1981, slechts eenendertig maanden na de volledige ontwikkeling. Aangeduid als de F-117A Nighthawk, werd het eerste productievliegtuig het jaar daarop geleverd met operationele capaciteit in oktober 1983. In totaal waren er 59 vliegtuigen gebouwd en geleverd in 1990.

Operationele geschiedenis

Vanwege de extreme geheimhouding van het F-117-programma, werd het vliegtuig eerst gestationeerd op het geïsoleerde Tonopah Test Range Airport in Nevada als onderdeel van de 4450th Tactical Group. Om te helpen bij het beschermen van het geheim, vermeldden officiële documenten destijds dat de 4450th gebaseerd was op Nellis Air Force Base en met A-7 Corsair II's vloog. Het duurde tot 1988 voordat de luchtmacht het bestaan ​​van de "stealth-jager" erkende en een wazige foto van het vliegtuig vrijgaf. Twee jaar later, in april 1990, werd het publiekelijk onthuld toen twee F-117A's overdag bij Nellis aankwamen.

Golfoorlog

Met de crisis in Koeweit die zich in augustus ontwikkelde, werd de F-117A, nu toegewezen aan de 37th Tactical Fighter Wing, ingezet in het Midden-Oosten. Operatie Desert Shield/Storm was het eerste grootschalige gevechtsdebuut van het vliegtuig, hoewel er twee in het geheim waren gebruikt als onderdeel van de invasie van Panama in 1989. Een belangrijk onderdeel van de luchtstrategie van de coalitie, de F-117A vloog 1.300 missies tijdens de Golf oorlog en sloeg 1600 doelen. De tweeënveertig F-117A's van de 37e TFW slaagden erin een slagingspercentage van 80% te scoren en behoorden tot de weinige vliegtuigen die toestemming kregen om doelen in het centrum van Bagdad aan te vallen.

Kosovo

De F-117A-vloot, die terugkeerde uit de Golf, werd in 1992 verplaatst naar de Holloman Air Force Base in New Mexico en werd onderdeel van de 49th Fighter Wing. In 1999 werd de F-117A gebruikt in de Kosovo-oorlog als onderdeel van Operatie Allied Force . Tijdens het conflict werd een F-117A, gevlogen door luitenant-kolonel Dale Zelko, neergehaald door een speciaal aangepaste SA-3 Goa Luchtdoelraket. Servische troepen konden het vliegtuig kort detecteren door hun radar op ongewoon lange golflengten te laten werken. Hoewel Zelko werd gered, werden de overblijfselen van het vliegtuig buitgemaakt en kwam een ​​deel van de technologie in gevaar.

In de jaren na de aanslagen van 11 september voerde de F-117A gevechtsmissies uit ter ondersteuning van zowel Operations Enduring Freedom als Iraqi Freedom. In het laatste geval liet het de openingsbommen van de oorlog vallen toen F-117's tijdens de openingsuren van het conflict in maart 2003 een leidend doelwit troffen. Hoewel het een zeer succesvol vliegtuig was, raakte de technologie van de F-117A in 2005 achterhaald en waren de onderhoudskosten stijgende lijn.

pensioen

Met de introductie van de F-22 Raptor en de ontwikkeling van de F-35 Lightning II, stelde programmabegrotingsbesluit 720 (uitgegeven op 28 december 2005) voor om de F-117A-vloot tegen oktober 2008 met pensioen te laten gaan. het vliegtuig dat tot 2011 in dienst was, besloot het om het met pensioen te gaan om de aankoop van extra F-22's mogelijk te maken. Vanwege de gevoelige aard van de F-117A werd besloten het vliegtuig terug te trekken naar zijn oorspronkelijke basis in Tonopah, waar het gedeeltelijk zou worden gedemonteerd en opgeslagen.

Terwijl de eerste F-117A's de vloot verlieten in maart 2007, vertrok het laatste vliegtuig in actieve dienst op 22 april 2008. Diezelfde dag werden de officiële pensioneringsceremonies gehouden. Vier F-117A's bleven korte tijd in dienst bij het 410th Flight Test Squadron in Palmdale, CA en werden in augustus 2008 naar Tonopah gebracht.