eerste druk: 12-07-2006
eindredactie: Frans Schmid
Syd Barrett, de gewezen gitarist / zanger van The Pink Floyd en één van muzikale sleutelfiguren van de jaren zestig, is overleden in zijn huis in Cambridgeshire, Engeland, alwaar hij sinds de dood van zijn moeder in 1991 een teruggetrokken bestaan leidde. De Engelse tekstdichter leed al sinds 1998 aan suikerziekte en hij is vrijdag 7 juli 2006 overleden aan complicaties ten gevolge van deze aandoening. “Hij is enkele dagen geleden vredig gestorven”, aldus een woordvoerster van de band die zijn dood dinsdag 11 juli 2006 officieel bekendmaakte. Barrett’s broer Alan heeft intussen laten weten dat “de begrafenis zeer binnenkort in besloten kring zal plaatsvinden”.
De zanger, gitarist en songwriter wordt op 6 januari 1946 geboren als Roger Keith Barrett in de Engelse universiteitsstad Cambridge, alwaar hij bevriend raakt met David Gilmour en Roger Waters. Op jonge leeftijd raakt Barrett zeer geïnteresseerd in muziek en is hij vaak in de Riverside Jazz Club te vinden. Sid Barrett, een drummer bij deze club, noemt de jonge Roger “Syd” en deze naam zal Barrett gedurende zijn muzikantenleven blijven gebruiken. Hij speelt in zijn geboortestad in talloze bands en wanneer hij in de zomer van 1964 Cambridge voor Londen verruilt, komt hij op vraag van zijn oude vriend Waters bij diens band The Spectrum Five spelen, die verder bestaat uit Bob Klose, Nick Mason en Richard Wright.
Onder zijn visionaire leiding stappen de bandleden geleidelijk af van het spelen van hoofdzakelijk rhythm and blues en beginnen ze zich meer toe te leggen op het vervaardigen van psychedelische en experimentele rockmuziek met jazz invloeden. Barrett ontpopt zich als een enigmatische leider en na een poosje komt hij zelfs met een nieuwe bandnaam op de proppen; The Pink Floyd. Niet veel later stapt Klose echter op, omdat hij ontevreden is over deze nieuwe muzikale koers. Daarbij komt ook dat Barrett zich, zeer tegen de zin van Klose, steeds meer gaat bezighouden met occultisme, science fiction, Oosterse mystiek en cannabis.
Die invloeden vinden we ook terug in de eerste songs van The Pink Floyd, want Syd Barrett is in die beginjaren veruit de belangrijkste songwriter binnen de band. Zo zijn de eerste twee singles, Arnold Layne en See Emily Play geheel op zijn conto te schrijven en is “The Piper At The Gates Of Dawn” in feite zijn kunstwerk. The Pink Floyd levert immers onder zijn artistieke autoriteit een album af met een diepe betrokkenheid voor mystiek, natuur en de plaats van de mens binnen het heelal, welke is gedompeld in een speels laagje psychedelica. Deze plaat staat vandaag de dag te boek als één van de beste Engelse albums uit de jaren zestig en dat is voorwaar geen geringe prestatie voor een debuut.
Dan gaat het echter helaas buitengewoon snel bergafwaarts met de geestelijke gesteldheid van Syd Barrett. Eenvoudig gesteld komt het erop neer dat hij de prestatiedruk van het muzikantenbestaan simpelweg niet aankan. De benaming van zijn psychische aandoening is nooit achterhaald: was het een vorm van schizofrenie of het syndroom van Asperger? In elk geval zoekt hij zijn heil in de nog zwaardere drugsvarianten, waaronder LSD en zijn experimenteerdrift met deze middelen resulteert in een excentrieke en recalcitrante houding. Deze leidt uiteindelijk tot een hele rits aan vervelende gebeurtenissen, zoals het voortijdig annuleren van een tournee. Barrett wordt onberekenbaar en de rest van de band ziet met lede ogen aan hoe hij het voortbestaan van de band in gevaar brengt en het is dan ook een kwestie van tijd voordat de anderen ingrijpen. Op instigatie van Roger Waters wordt Syd Barrett eind 1967 op een zijspoor gezet en David Gilmour bij de band gehaald. Eerst moet hij Barrett enkel op het podium assisteren, maar dit plan blijkt al snel niet te werken. Eind maart 1968 verlaat Barrett dan ook definitief de band, maar hij is nog wel te horen op enkele tracks van het tweede album “A Saucerful Of Secrets”.
De gebeurtenissen rond zijn vertrek laten overigens diepe sporen na in het verdere bestaan van de groep. Vooral Roger Waters wordt vaak door gevoelens van schuld, woede, verdriet en frustratie overmand. “Roger was de enige die het lef had om Syd uit de groep te zetten”, verklaart Gilmour. “Hij wist namelijk dat wanneer Syd in de band bleef, de groep geen toekomst meer zou hebben. Hij keek echter altijd erg tegen Syd op en voelde zich daarom erg schuldig dat hij zijn vriend uit de band had gezet”. Dit is wellicht één van de redenen dat, ondanks dat Syd Barrett slechts een korte tijd in de band gezeten heeft, zijn geest altijd rond de groep is blijven waren.
Na zijn gedwongen vertrek maakt Syd Barrett nog een tweetal ingetogen soloplaten, te weten “The Madcap Laughs” en “Barrett”. Ondanks dat de platen enkele prachtige composities bevatten, laten ze horen dat Barrett zijn psychische problemen beslist nog niet te boven is. Nochtans kunnen ze in de media op een bijzonder hartelijk onthaal rekenen, zodat niets een solocarrière in de weg lijkt te liggen. Na wat incidentele optredens in het begin van de jaren zeventig, gaat hij echter weer in zijn geboorteplaats wonen, zodat zijn comeback tot nader order wordt uitgesteld. Pas in 1974 verhuist Barrett weer terug naar Londen om daar zijn derde soloplaat op te nemen. Vier opnamedagen in de studio’s van EMI maken evenwel pijnlijk duidelijk dat hij er nog niet klaar voor is en op dat moment besluit Barrett de muziekwereld voorgoed de rug toe te keren.
Begin juni 1975 verrast hij, bij wijze van grap, nog wel zijn voormalige collega’s door plompverloren de studio’s van EMI aan de Abbey Road binnen te wandelen. Pink Floyd is immers daar aan het werk aan “Wish You Were Here”. Zijn oud-collega’s kunnen echter zijn gezicht nauwelijks thuisbrengen totdat Roger Waters in de dikke kalende man hun voormalige frontman herkent. Zonder gedag te zeggen verdwijnt Barrett voordat iemand het in de gaten heeft. Dit is de laatste keer dat de band hem zal zien…
Dat geldt helaas niet voor ettelijke duizenden Pink Floyd-fans en verslaggevers over de hele wereld, die uitsluitend naar Cambridge afreizen om Syd Barrett, die sinds 1981 weer bij zijn moeder woont, te kunnen zien. Deze ‘Barrett-sightings’, zoals ze worden genoemd, zijn een doorn in het oog van de band en zijn familie. Ze dragen echter wel bij tot het mythologiseren van zijn persoon, want door het niet kunnen verwerkelijken van zijn talent als beloftevolle songwriter gekoppeld aan zijn geestelijke teloorgang, neemt de algehele verafgoding immers welhaast extreme vormen aan.
Syd Barrett wordt nog altijd door velen uit de muziekwereld genoemd als een bron van inspiratie en invloed, waaronder uiteraard de (voormalige) leden van Pink Floyd zelf. Zelf wil hij niets meer met zijn muzikantenverleden te maken hebben en laat zich al een tijdje weer Roger noemen. Financieel onafhankelijk door zijn Pink Floyd-inkomsten, slijt hij zijn laatste levensjaren met het bedrijven van zijn grote hobby’s; schilderen en tuinieren. Hij staat echter voortdurend onder medisch toezicht en ondergaat bovendien verscheidene operaties. Zijn suikerziekte wordt hem uiteindelijk noodlottig en op vrijdag 7 juli 2006 blaast de ‘crazy diamond’ zijn laatste adem uit. Zijn voortdurende worsteling met zijn muziekverleden, zijn geestelijke gezondheid en zijn lichamelijke gesteldheid is voorgoed ten einde. De ‘madcap’ lacht; hij heeft eindelijk rust gevonden…
